Inleiding

Studies laten zien dat militaire experts besluitvorming benaderen als een probleem dat opgelost moet worden. Experts beschikken over een rijke verzameling mentale schema's waarin hun kennis en ervaring is vastgelegd. Bij het oplossen van een actueel probleem proberen zij de overeenkomst met die van vergelijkbare, reeds bekende problemen te ontdekken. Als er voldoende overeenkomst is, dan wordt de oplossingsstrategie van het tactische schema gekozen. Bij onvoldoende overeenkomst zoeken experts naar informatie waarmee ze een eerste indruk kunnen vormen, aanvullen, verfijnen, of herzien. Verder identificeren ze de kritische aannames en onderzoeken ze of deze veronderstellingen kloppen. Aannames en feiten worden geïntegreerd in één samenhangend geheel (story), waarvan vervolgens wordt nagegaan of het een plausibel verhaal is.
Beginnende commandanten daarentegen hebben weinig ervaring, en zijn daardoor vaak onwetend over de wijze waarop aanwijzingen onderling met elkaar in verband staan. Ze zijn daarom geneigd conclusies te trekken op enkele losstaande aanwijzingen. Vaak zijn beginners zich niet bewust van hun onderliggende aannames waardoor een kritische toets daarvan achterwege blijft.

Als we beginnende commandovoerders willen opleiden tot expert-beslissers dan moet training voorzien in (a) uitbreiding en verfijning van representatieve domeinkennis, en (b) oefening in situatiebeoordeling en beslissen in complexe probleemsituaties.

Projecten

Voor verschillende tactische opleidingen van de Nederlandse luchtmacht, landmacht, en marine, ontwikkelde TNO trainingsprogramma's op het gebied van Kritisch Denken, vaak onder de naam "DubbelDenk". Effecten van training in kritisch denken op de kwaliteit van situatiebeoordeling en het proces van besluitvorming zijn uitgevoerd in verschillende laboratorium- en veldstudies. Voor toepassing in de operationele opleidingspraktijk zijn de principes van de training beschreven in verschillende handboeken.

Resultaten

De DubbelDenk-training in kritisch denken toonde positieve effecten op het proces van commandovoering (betere onderbouwing van aannames en redeneringen, beter tijdsmanagement), en ook op het resultaat van commandovoering (betere beslissingen en meer en betere noodplannen). DubbelDenk-training verbeterde niet alleen de situatiebeoordeling en besluitvorming van individuele commandanten, het bleek ook zeer geschikt voor teamleden om hun aannames en perspectief over te brengen aan de andere teamleden. Dit is van groot belang bij het ontwikkelen van een gedeeld inzicht en voor het coördineren van team-acties.
Resultaten toonden verder aan dat DubbelDenk training aanvankelijk het best kan plaatsvinden in een vereenvoudigde leeromgeving die voldoende tijd biedt om alle elementen van de aanpak goed te kunnen oefenen. Als trainees eenmaal het kritisch denken hebben geïntegreerd in hun tactische planning en commandovoering, dan kunnen oefeningen in een meer realistische en dynamische omgeving worden aangeboden.

Team

Looptijd projecten

start 2000 - afronding 2008

Publicaties

Helsdingen, A. S., Bosch, K. van den, Gog, T. van, & Merrienboer, J. J. G. van. (2010). The Effects of Critical Thinking Instruction on Training Complex Decision Making. Human Factors, 52(4), 537-545. [pdf]

Helsdingen, A. S., Bosch, K. van den, & Ven, J. van de (2009). Learning to Make Sense. In: Proceedings of COGIS 2009 conference. Held at: Paris, France. [pdf]

Bosch, K. van den, & Beer, M. M. de (2007). Play a Winning Game: An Implementation of Critical Thinking Training. In: R. R. Hoffman (Ed.), Expertise out of Context (pp. 177-198). New York, NY: Lawrence Erlbaum. [pdf]

Bosch, K. van den, & Helsdingen, A. S. (2007). Critical thinking in Tactical Decision Games Training. In: M. Cook, J. Noyes, & Y. Masakowski (Eds.), Decision Making in Complex Environments (pp. 213-222). Aldershot, UK: Ashgate. [pdf]

Beer, M. M. de, Bosch, K. van den, Helsdingen, A. S., & Willeboordse, E. (2005). Handboek Tactische DubbelDenk Games (in Dutch). Unpublished handbook. [pdf]

Bosch, K. van den, & Beer, M. M. de (2004). Handboek DubbelDenk Training (in Dutch). Unpublished handbook. [pdf]

Helsdingen, A. S., & Bosch, K. van den (2003). Naval Technology. Naval Forces, 2, 32-41. [pdf]

Bosch, K. van den, Helsdingen, A. S., & Beer, M. M. de (2003). Training Critical Thinking for Tactical Command. In: Proceedings of Human Factors and Medicine Panel: Advanced Technologies for Military Training. Held at: Genua, Italy. HFMP. [pdf]

Bosch, K. van den, & Helsdingen, A. S. (2003). Critical thinking in Tactical Decision Games-training. In: Proceedings of conference on Human Factors of Decision Making in Complex Systems. Held at: Dunblane, Scotland. Dundee, Scotland: University of Abertay. [pdf]

Berlo, M. P. W. van, Stroomer, S., & Bosch, K. van den (2003). Training van Crisimanagementteams. Onderwijs & Opleiding, 4(13-16). [pdf]

Bosch, K. van den, & Helsdingen, A. S. (2002). Improving tactical decision making through critical thinking. In: Proceedings of Human Factors and Ergonomics Society. Held at: Baltimore, MA. HFES. [pdf]

Bosch, K. van den, & Ingen, D. C. van (2002). Betere commandovoering door training in kritisch denken. Militaire Spectator, 171(5), 276-289. [pdf]

Bosch, K. van den, & Helsdingen, A. S. (2001). Critical thinking in tactical command: a training study. In: Proceedings of Conference on Simulation Technology for Training (SimTecT). Held at: Canberra, Australia. SimTecT. "Best Paper Award" [pdf]